การดูขนาด แฟร์นัท และท่อทองแดง ในงานแอร์

ในโลกของเครื่องปรับอากาศ ความแม่นยำคือหัวใจสำคัญของการติดตั้งและซ่อมบำรุงที่มีคุณภาพ ไม่ว่าคุณจะเป็นช่างแอร์มืออาชีพที่ต้องการทบทวนความรู้ หรือเป็นเจ้าของบ้านที่อยากเข้าใจการทำงานของเครื่องปรับอากาศให้ลึกซึ้งยิ่งขึ้น ส่วนประกอบเล็กๆ อย่าง แฟร์นัทท่อทองแดง และ ขนาดท่อทองแดง ถือเป็นองค์ประกอบที่ไม่สามารถมองข้ามได้เลย การเลือกใช้ขนาดและเครื่องมือที่ถูกต้องไม่เพียงแต่จะช่วยให้แอร์ทำงานได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ แต่ยังป้องกันปัญหารั่วซึมที่อาจนำไปสู่ความเสียหายและค่าใช้จ่ายที่บานปลายในอนาคต

แฟร์นัท และท่อทองแดง ขนาดนิ้ว และ มิลลิเมตร ต่างกันอย่างไร

ความสับสนระหว่างหน่วยวัด “นิ้ว” (Imperial) และ “มิลลิเมตร” (Metric) เป็นปัญหาคลาสสิกในวงการช่าง โดยเฉพาะในงานเครื่องปรับอากาศที่อุปกรณ์จากผู้ผลิตแต่ละรายอาจใช้มาตรฐานที่แตกต่างกัน การทำความเข้าใจความแตกต่างนี้จึงเป็นพื้นฐานที่สำคัญที่สุด

• ระบบนิ้ว (Imperial System): เป็นมาตรฐานดั้งเดิมที่ใช้กันอย่างแพร่หลายในเครื่องปรับอากาศที่ผลิตหรือออกแบบโดยบริษัทจากสหรัฐอเมริกา ขนาดท่อจะเรียกเป็น “นิ้ว” หรือ “หุน” โดย 1 นิ้ว เท่ากับ 8 หุน ดังนั้น ท่อขนาด 1/4 นิ้ว จะถูกเรียกว่า “ท่อ 2 หุน” และท่อขนาด 3/8 นิ้ว จะถูกเรียกว่า “ท่อ 3 หุน”
• ระบบมิลลิเมตร (Metric System): เป็นมาตรฐานที่ใช้กันทั่วโลกและพบได้บ่อยในเครื่องปรับอากาศแบรนด์เอเชียและยุโรป ขนาดท่อจะถูกระบุเป็นมิลลิเมตรโดยตรง เช่น 6.35 มม. (เทียบเท่า 1/4 นิ้ว) หรือ 9.52 มม. (เทียบเท่า 3/8 นิ้ว)

แม้ว่าขนาดของท่อทั้งสองระบบอาจดูใกล้เคียงกันมากเมื่อแปลงหน่วย แต่ในความเป็นจริงแล้ว ขนาดแฟร์นัท และองศาของบ่ารับแฟร์นั้นแตกต่างกันอย่างสิ้นเชิง การนำมาใช้ร่วมกันจึงเป็นสิ่งที่ไม่สามารถทำได้และต้องหลีกเลี่ยงอย่างเด็ดขาด

ตารางเปรียบเทียบขนาดท่อทองแดงและแฟร์นัทที่พบบ่อยในงานแอร์

เพื่อให้เห็นภาพชัดเจนยิ่งขึ้น Yellow Tech ได้รวบรวมข้อมูลขนาดท่อที่ใช้งานบ่อยในเครื่องปรับอากาศตามบ้านและอาคารพาณิชย์ขนาดเล็กมาไว้ในตารางนี้

ชื่อเรียกทั่วไป (หุน)	ขนาดท่อ O.D. (นิ้ว)	ขนาดท่อ O.D. (มิลลิเมตร)	ขนาดแฟร์นัทที่ใช้ (สำหรับท่อนิ้ว)	การใช้งานทั่วไป
2 หุน	1/4″	6.35 mm	1/4″	ท่อฝั่งของเหลว (Liquid Line) แอร์ขนาดเล็ก (9,000-12,000 BTU)
3 หุน	3/8″	9.52 mm	3/8″	ท่อฝั่งแก๊ส (Gas/Suction Line) แอร์ 9,000 BTU หรือ Liquid Line แอร์ขนาดใหญ่ขึ้น
4 หุน	1/2″	12.70 mm	1/2″	ท่อฝั่งแก๊ส (Gas/Suction Line) แอร์ขนาด 12,000-18,000 BTU
5 หุน	5/8″	15.88 mm	5/8″	ท่อฝั่งแก๊ส (Gas/Suction Line) แอร์ขนาด 24,000 BTU ขึ้นไป
6 หุน	3/4″	19.05 mm	3/4″	ท่อฝั่งแก๊ส (Gas/Suction Line) แอร์ขนาดใหญ่ หรือระบบ VRF/VRV

ข้อสังเกต: จะเห็นได้ว่าขนาดท่อในหน่วยมิลลิเมตรนั้นเป็นการแปลงค่ามาจากหน่วยนิ้วโดยตรง แต่ตัวแฟร์นัทที่ผลิตสำหรับท่อมิลลิเมตรแท้ๆ จะมีขนาดและเกลียวที่แตกต่างไปจากแฟร์นัทสำหรับท่อนิ้ว

ข้อควรระวังในการใช้ แฟร์นัท และทองแดง นิ้ว และ มิลลิเมตร รวมกัน

นี่คือหัวข้อที่สำคัญอย่างยิ่งยวดและเป็นข้อผิดพลาดที่พบบ่อยในช่างมือใหม่ หรือในสถานการณ์ที่หาอะไหล่ที่ตรงระบบไม่ได้ คำตอบที่ชัดเจนและถูกต้องที่สุดคือ: “ห้ามใช้แฟร์นัทและท่อคนละระบบ (นิ้ว/มิลลิเมตร) ร่วมกันโดยเด็ดขาด”

ผลกระทบจากการฝืนใช้งานร่วมกัน:

• เกลียวเสียหาย (Cross-threading): ถึงแม้จะดูคล้ายกัน แต่ระยะพิต (Pitch) ของเกลียวในระบบนิ้วและมิลลิเมตรนั้นไม่เท่ากัน การพยายามขันแฟร์นัทคนละระบบเข้าด้วยกันจะทำให้เกลียวเสียหายทันที ทำให้ไม่สามารถขันให้แน่นได้และอาจต้องเปลี่ยนอุปกรณ์ทั้งชุด
• การซีลที่ไม่สมบูรณ์: มุมของบ่ารับแฟร์ (Flare Angle) ของทั้งสองระบบแตกต่างกัน (โดยทั่วไปคือ 45 องศาสำหรับระบบนิ้ว) เมื่อนำมาประกบกันจะเกิดช่องว่างขนาดเล็กที่ตาเปล่ามองไม่เห็น ซึ่งเป็นสาเหตุหลักของการรั่วซึมของสารทำความเย็นในระยะยาว
• แรงบิดที่ไม่ได้มาตรฐาน: ต่อให้ใช้ประแจทอร์ค แต่ถ้าอุปกรณ์เป็นคนละระบบ ค่าแรงบิดที่ตั้งไว้ก็จะไม่สามารถสร้างแรงกดที่เหมาะสม ณ จุดซีลได้ ทำให้การใช้ประแจทอร์คไม่มีความหมาย
• การไม่รับประกันจากผู้ผลิต: ความเสียหายที่เกิดจากการใช้อะไหล่ผิดประเภทจะอยู่นอกเงื่อนไขการรับประกันของผู้ผลิตทันที

ทางออกเมื่อต้องเชื่อมต่ออุปกรณ์คนละระบบ:

ในกรณีที่จำเป็นจริงๆ เช่น ต้องเชื่อมต่อคอยล์ร้อนระบบมิลลิเมตรเข้ากับท่อระบบนิ้วที่มีอยู่เดิม วิธีที่ถูกต้องคือการใช้ “ข้อต่อสวมอัด (Adapter Fitting)” ที่ออกแบบมาโดยเฉพาะ โดยด้านหนึ่งจะเป็นเกลียวระบบนิ้ว และอีกด้านหนึ่งจะเป็นเกลียวระบบมิลลิเมตร การใช้อะแดปเตอร์จะช่วยให้การเชื่อมต่อเป็นไปอย่างถูกต้องและปลอดภัย

หากคุณไม่แน่ใจหรือต้องการคำปรึกษาเกี่ยวกับอะไหล่หรืออุปกรณ์เชื่อมต่อต่างๆ ทีมงานผู้เชี่ยวชาญของ Yellow Tech ยินดีให้คำแนะนำ หรือหากท่านเป็นช่างแอร์ สามารถเข้ามาเลือกซื้ออุปกรณ์ที่ถูกต้องได้ที่ร้านของเราบน ถ.อ้อมค่าย อ.เมือง จ.นครศรีธรรมราช

ไม่ว่าคุณจะเป็นช่างแอร์ที่ต้องการเครื่องมือและอะไหล่คุณภาพ หรือเป็นเจ้าของบ้านที่ต้องการบริการติดตั้ง ล้าง ซ่อมแอร์ หรือแม้กระทั่งซ่อมบอร์ดแอร์ที่หาที่ซ่อมยาก Yellow Tech นครศรีธรรมราช พร้อมเป็นผู้ช่วยและที่ปรึกษาที่เชื่อถือได้สำหรับคุณ ด้วยประสบการณ์กว่า 10 ปี และทีมช่างผู้ชำนาญการ เราพร้อมมอบบริการที่เป็นเลิศและผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพ เพื่อให้เครื่องปรับอากาศของคุณทำงานได้อย่างเต็มประสิทธิภาพและยาวนาน

ติดต่อYellow Tech นครศรีธรรมราช

• ที่ตั้ง: ถนนอ้อมค่าย อำเภอเมือง จังหวัดนครศรีธรรมราช
• บริการ: รับติดตั้ง ล้าง ซ่อมแอร์, จำหน่ายแอร์และอุปกรณ์, รับซ่อมบอร์ดแอร์, รับเหมาติดตั้งระบบปรับอากาศทั่วภาคใต้
• จุดเด่น: ประสบการณ์กว่า 10 ปี, รับประกันงานสูงสุด 60 วัน, มีหน้าร้านและศูนย์บริการที่เชื่อถือได้